Een ja-woord met een afscheid in het zicht

Als je tegen Sandra zou hebben gezegd dat haar huwelijk zou plaatsvinden in de slaapkamer van haar moeder met een haastig geregelde Buitengewoon Ambtenaar van de Burgerlijke Stand (Babs) die te laat kwam omdat ze in alle consternatie het appartement niet kon vinden en vervolgens de e-mail van Sandra met daarin het verhaal over haar en Teun (verloofde) die ze had uitgeprint in de auto liet liggen, dan had ze schaterend gelachen en gezegd dat we maar iemand anders in de zeik moesten gaan nemen. En toch was dit wat er gebeurde op de dag van haar huwelijk, op een warme zaterdagmiddag in de zomer van 2020.

Wij kennen Sandra van de sportschool waar ik jaren heb gewerkt als sportinstructeur en zij als enthousiaste sportieveling (bijna) iedere zaterdagochtend mijn les extra kleur gaf met haar vrolijke, hese lach en haar scherpe humor. Ze is een echte levensgenieter en ze zorgde altijd voor een beetje reuring in mijn les. Het vuur in haar werd in die zomer van 2020 echter tijdelijk getemperd en de lichtjes in haar ogen doofden uit. De reden hiervoor was de ziekte van haar moeder. Ze kampte al een tijd met een hardnekkige kanker die kwam, dan soms even kon worden verdrongen, maar ook altijd weer terugkwam. Haar moeder was haar beste vriendin. Ze hadden een zeer hechte band, deelden hun diepste geheimen en belden dagelijks met elkaar. Ze weigerden de ziekte van haar moeder hun leven te laten domineren en ik denk oprecht dat ze elkaar aanstoken met hun strijdlust, hun vechtlust, om haar moeder er niet onder te laten krijgen door die K-ziekte. En toch verloren ze die strijd uiteindelijk alsnog…

Die bewuste zaterdag werd ik opgeschrikt door een oproep van Sandra om haar zo snel mogelijk te bellen. Toen ik haar aan de telefoon had, hoorde ik een vastbesloten maar wanhopig klinkende Sandra die me snikkend vroeg of Ellen en ik die middag naar het appartement van haar moeder konden komen omdat het erg slecht met haar moeder ging en zij en haar verloofde in allerijl hadden besloten om elkaar het ja-woord te geven ten overstaan van haar doodzieke moeder. Ze vroeg of Ellen en ik foto’s konden maken en een en ander konden filmen. Er zou verder niemand aanwezig zijn, behalve de Babs uiteraard. Het verdriet in haar stem raakte me diep en ik zei zonder aarzelen dat we er zouden zijn. Ellen heeft haar vader een aantal maanden voor ons huwelijk verloren aan kanker en zij weet als geen ander hoe dit voelt dus nee zeggen was niet eens een optie voor ons. Sandra wist van de vader van Ellen en dus was Ellen de eerste aan wie ze dacht om te bellen. We gooiden allebei onze agenda voor de rest van de dag leeg, pakten zorgvuldig onze spullen in (na alles tig keer gecontroleerd te hebben) en reden naar het door Sandra aan ons opgegeven adres. Waren we bang? Ik zou liegen als ik zei van niet. Sandra rekende op ons en we wilden dit heel graag goed voor haar doen. Een huwelijk doe je meestal maar één keer maar dit was zóveel meer. Waren we nerveus? Jazeker. Maar we waren ook vastbesloten om ons uiterste best te doen in de gegeven omstandigheden. Sandra wachtte ons op bij de lift en ze vloog letterlijk in onze armen. Huilend en trillend als een rietje maar ook zo dankbaar. We liepen de hal in van het appartement waar we op verzoek van Sandra onze schoenen uittrokken, kennis maakten met Teun en toen rustig (en zonder camera’s) de slaapkamer van haar moeder in liepen. Sandra ging bij haar moeder zitten en vertelde wie er in haar slaapkamer stonden. We zagen een doodzieke vrouw die werd opgeslokt door het bed. De make-up rondom haar ogen en de koppige trek rondom haar mond lieten een glimp zien van de levenslustige vrouw die ze ooit geweest was (Sandra deelde zo nu en dan foto’s op Facebook). De vrouw in het bed was moe. Moe van het vechten. Maar nog steeds vastbesloten, net zoals haar dochter, om deze dag mee te maken. Ellen en ik gingen om de beurt even bij haar zitten. We raakten haar hand aan en zeiden wie we waren. Vanaf dat moment ging alles bijna vanzelf. Het is moeilijk te omschrijven. We moesten even wachten op de Babs (die dus de weg kwijt was, zo bleek later) en Sandra pakte haar telefoon, zette de lievelingsmuziek van haar moeder op, en ging naast haar op het bed zitten. Terwijl ze haar moeder met haar hand zachtjes over haar wang streelde, zong ze mee met de muziek of ze sprak haar moeder liefdevol toe. Het is onmogelijk om onzichtbaar te worden in een kleine slaapkamer en toch werden we dat. We waren getuige van een heel teder, heel intiem en heel speciaal moment. Het was alsof Sandra en haar moeder alleen in de kamer waren. Er hing een zachte gloed om hen heen en het was alsof de tijd even in slow motion werd afgespeeld. Ellen en ik pakten zachtjes onze camera’s en begonnen dit onbeschrijfelijk mooie moment vast te leggen. Toen de Babs eenmaal arriveerde, ging het allemaal vrij snel. Dat moest ook want Sandra’s moeder werd moe. De Babs was een vriendelijke vrouw die haar best deed om in de korte tijd die ze had toch een mooie ceremonie te houden. Omdat Sandra alles op het laatste moment moest regelen doordat haar moeder hard achteruitging, was er weinig tijd om een en ander goed voor te bereiden maar de Babs deed dat heel goed. Ze vertelde in het kort iets over Teun en Sandra, over hoe ze elkaar hadden leren kennen en ze haalde een paar grappige anekdotes aan die Sandra haar had verteld. Ze had zelfs een passend gedicht gevonden waarmee ze de korte ceremonie eindigde.

Soms neemt het leven letterlijk de dingen even over. Dan zorgt het ervoor dat je alles scherp ziet en dat moeilijke beslissingen gemakkelijk worden en details ineens onbelangrijk zijn. Dat gebeurde hier ook. Sandra wilde trouwen met Teun. In het bijzijn van haar moeder. Haar moeder lag op sterven. Dus dan regel je een Babs, een paar fotografen, trek je een mooie jurk aan, zorg je voor de ringen, regel je dat je aanstaande man een mooi pak aantrekt en geef je je ja-woord in de slaapkamer van je stervende moeder. Ellen en ik zagen de liefde tussen Teun en Sandra. We zagen de steun die ze bij elkaar zochten als ze samen bij haar moeder zaten. We zagen ook de onbreekbare band tussen moeder en dochter. We zagen de kleine geluksmomentjes tussen die twee maar ook het rauwe verdriet van een dochter die weet dat ze nog maar heel even tijd mag doorbrengen met haar moeder en dan afscheid moet nemen. We zagen de kleine glimlach op het gezicht van haar moeder tijdens de ceremonie en de trots in haar ogen terwijl ze omhoogkeek naar haar dochter en schoonzoon. En juist door de harde werkelijkheid van de dood die op de loer lag, werd deze middag vele malen intiemer en intenser. Er werden herinneringen gemaakt die nooit vergeten zullen worden. De moeder van Sandra overleed een paar dagen na het huwelijk en ik weet zeker dat ze het beeld van haar dochter die dag mee heeft genomen in haar hart en voor altijd bij zich zal dragen. En voor Sandra zal deze dag altijd een dubbel randje dragen. Eentje van goud omdat ze is getrouwd met de liefde van haar leven. En een zwart randje omdat ze haar ja-woord gaf met een zwaar afscheid in het zicht.

Ellen en ik zullen deze dag nooit vergeten en altijd koesteren. We zijn dankbaar dat we dit moment hebben mogen vastleggen en hierdoor een tastbare herinnering hebben kunnen creëren voor Sandra.